تحقیقاتی که توسط گروهی از محققان در دانشگاه جانز هاپکینز تحت رهبری ونزن دوان انجام شده است، یک روش غیرتهاجمی برای پیگیری پیشرفت بیماری هانتینگتون (HD) توسعه داده‌اند که می‌تواند حتی قبل از ظهور علائم در بیماران استفاده شود. با استفاده از یک نوع اسکن مغز به نام ام‌آرآی (MRI)، محققان نشان داده‌اند که در مدل‌های موشی از بیماری هانتینگتون، می‌توانند به دقت میزان خون در مغز را اندازه‌گیری کنند. این پیشنهاد شده است که این موضوع به عنوان یک نشانگر زیستی برای پیشرفت HD مورد استفاده قرار گیرد که حتی قبل از ظهور علائم سنتی بیماری قابل اندازه‌گیری باشد.نشانگرهای زیستی تست‌های آزمایشگاهی هستند که می‌توانیم برای پیش‌بینی سیر بیماری در یک بیمار زنده انجام دهیم و ممکن است کلید شناسایی داروهای موثر HD باشند.

چرا برای بیماری هانتینگتون نیاز به بیومارکر متفاوتی است؟

اگرچه نتایج ناامیدکننده‌ای در نتایج آزمایشات بالینی ASO اخیر (ارجاع به سایت HDBuzz) وجود داشته است، اما جامعه پژوهشی HD هرگز امید خود را برای توسعه دارویی که توانایی خاموش کردن ژن بیماری هانتینگتون جهش‌یافته را داشته باشد یا با روش دیگری فرآیند بیماری را کندکند، از دست نداده است. در بسیاری از موارد، کارآزمایی‌های بالینی کنونی داروهای آزمایشی را در بیمارانی که در آنها بروز علامت رخ داده و علائم واضح HD دارند تست می‌کنند که در طول آزمایش می‌توان علائم بیماری را نظارت کرده و تشخیص داد که آیا داروی مورد بررسی کار می‌کند یا خیر.

اماآیا نیاز است که این داروها را در مرحله اولیه بیماری تست کنیم تا بیماری هانتینگتون در مسیر خود متوقف شود؟ مشکل انتخاب زودهنگام آزمایش یک داروی جدید قبل از بروز علائم در بیماران، تعیین این است که چه چیزی را می توانیم اندازه گیری کنیم تا ببینیم آیا دارو کارآمد است یا خیر. در اینجا نشانگرهای زیستی به کمک ما می‌آیند. اگر بتوانیم نشانگر زیستی را پیدا کنیم که بتواند در بیماران بدون علائم واضح اندازه‌گیری شود، این می‌تواند برای پزشکان برای ردیابی و نظارت بر بیماران بسیار مفید باشد و امیدوارانه‌تر اینکه شاید در آینده ببینند آیا داروها به کاهش سرعت پیشرفت بیماری حتی در مراحل اولیه کمک می‌کنند یا خیر.

آیا حجم خون بیومارکر خوبی است؟

جریان خون خوب برای مغزهای سالم بسیار مهم است زیرا اکسیژن و سایر مواد مغذی را به سلول‌های مغز می‌رساند تا آنها را به خوبی تغذیه کرده و به درستی کار کنند. بدون جریان خون خوب یا تامین کافی اکسیژن و مواد مغذی، سلول های مغزی بیمار می شوند و می میرند. با کمال تعجب، در افراد مبتلا به HD، حجم خون در مغز به طور قابل توجهی کمتر از افراد دارای مغز سالم است.

در این مطالعه، تیم Duan از نوعی اسکن مغزی MRI استفاده کرد که به آنها اجازه می‌دهد تا حجم دقیق خون در مغز موش‌های HD را که برای داشتن جهش مشابه با افراد مبتلا به HD مهندسی شده‌اند، محاسبه کنند. حجم خون اندازه گیری شده در این اسکن در طول عمر ماوس HD تغییر می کند. حتی زمانی که موش ها بسیار جوان بودند و هنوز علائمی از علائم HD را نشان نمی دادند، حجم خون از قبل کمتر از حد طبیعی بود. محققان پیشنهاد می‌کنند که ردیابی دقیق حجم مغز خون می‌تواند به عنوان نشانگر زیستی اولیه پیشرفت HD مفید باشد.

آیا اندازه گیری حجم خون می تواند نشان دهد که آیا داروهای HD کار می کنند؟

این گروه از محققان همچنین بررسی کردند که آیا استفاده از CRISPR برای ویرایش جهش HD باعث بهبود علائم HD در مدل موش شده است یا خیر. CRISPR یک فناوری ویرایش ژن است که به دانشمندان این امکان را می‌دهد تا دقیقاً ناحیه‌ای از توالی DNA را تغییر دهند. در این مورد، از CRISPR برای خاموش کردن هر دو نسخه از ژن هانتینگتین - هر دو نوع طبیعی و بیمار - استفاده شد. این رویکرد مشابهی برای درمان‌های کاهش‌دهنده هانتینگتین است که در حال حاضر در آزمایش‌های بالینی انجام می‌شود که توسط [Novartis، uniQure و دیگران] هدایت می‌شود (https://en.hdbuzz.net/303).

محققان با استفاده از تکنیک اسکن MRI و سایر تست‌های عملکرد مغز، موش‌های HD معمولی را با موش‌هایی که تحت درمان با CRISPR قرار گرفته بودند، مقایسه کردند. همانطور که آنها انتظار داشتند درمان CRISPR شروع علائم را در موش HD به تاخیر انداخت.

با این حال، نکته مهم این است که موش‌های تحت درمان با CRISPR، حتی زمانی که موش‌ها در سنی بودند که علائم هنوز نمی‌توانستند اندازه‌گیری شوند، حجم خون تغییر یافته مغزشان بازسازی شد. این نشان می‌دهد که با استفاده از حجم مغز خون به عنوان نشانگر زیستی بیماری می‌توان نشان داد که آیا درمان‌های اولیه مؤثر هستند یا خیر.

این موضوع برای موش ها خوب به نظر می رسد اما در افراد مبتلا به HD چطور؟

در حالی که تغییر حجم مغز خون در موش‌های HD از آنچه می‌دانیم در مغز افراد مبتلا به HD اتفاق می‌افتد تقلید می‌کند، مهم است که به یاد داشته باشیم که همه این آزمایش‌ها در موش‌ها انجام شده است، نه در انسانها که بدون شک ساختارهای مغزی متفاوتی دارند. هنوز راهی وجود دارد تا بتوانیم مطمئن شویم که همین اندازه گیری از حجم خون مغز یک نشانگر زیستی خوبی در افراد مبتلا به HD خواهد بود یا خیر. برای انجام این کار، باید این یافته ها را در آزمایشات بالینی با افراد تأیید کنیم. یکی از مزایای این روش جدید حجم خون این است که MRI یک روش غیر تهاجمی است، بنابراین امیدواریم که بررسی این اندازه گیری در مقایسه با ضربه زدن نخاعی یا سایر اقدامات تهاجمی که در حال حاضر مورد استفاده قرار می گیرند، برای بیماران هزینه کمتری داشته باشد.

با این حال، این یک گام امیدوارکننده و رو به جلو در کشف داروی HD است. اکنون دانشمندان معیار جدیدی دارند که می‌توانند در آزمایشگاه برای مطالعه تغییرات مدل‌های HD قبل از بروز علائم و آزمایش داروهای مختلف در این مدل‌ها استفاده کنند. امید است که مداخله زودهنگام با داروهای مناسب در افراد با تشخیص HD بتواند پیشرفت بیماری هانتینگتون را به طور کلی به تاخیر بیاندازد یا حتی متوقف کند. ما مشتاقانه منتظر خواندن اطلاعات بیشتر در مورد این اثر هستیم!