در آگوست 2022، یونیکور (uniQure) وقفه در استخدام جدید را برای آزمایش AMT-130 (یک ژن درمانی برای هانتینگتون که از طریق جراحی مغز ارائه می‌شود)، اعلام کرد. این تصمیم پس از آن گرفته شد که 3 نفر از 14 شرکت کننده که دوز بالایی از دارو را دریافت کرده بودند عوارض جانبی جدی¬ای را پس از انجام این روش تجربه کردند (https://en.hdbuzz.net/329). هیئت نظارت بر ایمنی داده های کارآزمایی (DSMB)، که یک گروه مستقل از کارشناسان هستند که ایمنی دارو را در طول کارآزمایی ردیابی می کنند، از ماه آگوست به طور دقیق داده¬های ایمنی را بررسی کرده¬اند. آنها اخیراً مشخص کردند که جراحی‌های جدید با دوز بالا می‌تواند ادامه یابد، البته با برخی نظارت‌های اضافی برای شرکت‌کنندگان. بیایید در مورد این خبر و تاثیر آن بر آینده AMT-130 صحبت کنیم.

AMT-130 چیست؟

AMT-130 اولین ژن درمانی¬ای است که برای بیماری هانتینگتون طراحی شده است. ژن درمانی از مواد ژنتیکی ساخته دست بشر برای کاهش آسیب های ناشی از یک ژن معیوب یا گم شده استفاده می کند. AMT-130 یک درمان “ تک شات” است، به این معنی که فقط یک بار باید تجویز شود و اثرات آن دائمی است.

AMT-130 دستورالعمل¬های مسدود کننده پیام ژنتیکی هانتینگتین است که در داخل یک ویروس بی¬خطر بسته بندی شده است. این ویروس از طریق جراحی با استفاده از سوزن های فوق نازک به قسمت های مختلف مغز منتقل می شود تا دارو در سراسر مغز پخش شود.

نتیجه این است که بسیاری از سلول های مغزی پروتئین هانتینگتین کمتری تولید می کنند و هدف آن کاهش پیشرفت بیماری هانتینگتون است. AMT-130 می‌تواند با موفقیت هانتینگتین را در حیوانات پایین بیاورد (https://en.hdbuzz.net/302) و آزمایشی انسانی آن در حال انجام است.

خلاصه ای از آنچه در مورد این کارآزمایی می دانیم

از اواسط سال 2020، یونیکور (uniQure) یک آزمایش ایمنی، معروف به مطالعه فاز یک-دو از AMT-130 را انجام داده است. یک آزمایش بسیار کوچک، که شامل 26 نفر در ایالات متحده آمریکا و 15 نفر دیگر در اروپا می¬شود.

بخش آزمایشی ایالات متحده شامل دارونما است، به این معنی که 10 نفر از کسانی که تحت عمل جراحی قرار می گیرند، یک روش “کاذب” دریافت می¬کنند، به عبارتی AMT-130 واقعی را دریافت نمی¬کنند. از 16 نفری که AMT-130 دریافت می کنند، 6 نفر دوز کم و 10 نفر دوز بالا دریافت می کنند. در بخش اروپایی کارآزمایی، دارونما وجود ندارد و 6 نفر دوز پایین و 9 نفر دوز بالای AMT-130 را دریافت خواهند کرد.

در ژوئن 2022، یونیکور (uniQure) به‌روزرسانی مثبتی را درباره اولین سال جمع آوری داده‌¬ی گروه دوز پایین بخش آزمایشی ایالات متحده به اشتراک گذاشت (https://en.hdbuzz.net/327). دوز پایین AMT-130 با عوارض جانبی محدود بی خطر به نظر می رسید و نشانه¬های اولیه کاهش هانتینگتین در تعداد کمی از شرکت¬کنندگانی که اطلاعاتشان در دسترس بود، وجود داشت.

سپس در ماه اوت (دو ماه بعد) خبرهای سختی دریافت شد (https://en.hdbuzz.net/329): در گروه دوز بالا، 3 نفر پس از عمل جراحی دچار مشکلات عصبی جدی شدند. به توصیه هیئت نظارت بر ایمنی داده ها، یونیکور uniQure جراحی های جدید با دوز بالا را متوقف کرد. در آن زمان، 24 نفر از 26 شرکت کننده بخش آزمایشی ایالات متحده و 10 نفر از 15 نفر در اروپا، تحت عمل جراحی قرار گرفته بودند. آنها اعلام کردند که تصمیم در مورد مراحل بعدی در اواخر پاییز گرفته می¬شود تا هیئت نظارت (DSMB) فرصتی برای بررسی دقیق داده ها داشته باشد.

آنچه از بروزرسانی اخیر آموختیم

از ماه اوت، DSMB بررسی دقیق تری از داده ها را انجام داده است. در 2 نوامبر، uniQure یک نسخه مطبوعاتی (https://uniqure.gcs-web.com/node/10901/pdf) و همچنین بیانیه ای خطاب به خانواده های بیماران هانتینگتونی به اشتراک گذاشت (https://hdsa.org/wp-content/uploads/2022/11/2022-11-02-Ltr-to-HD-Comm-Final.pdf). اول، آنها بیان کردند که عوارض جانبی جدی اکنون در آن سه شرکت کننده¬ی با دوز بالا از بین رفته است. دوم، آنها به جامعه اطلاع دادند که ادامه جراحی با دوز بالا طبق برنامه ریزی انجام می¬شود. 2 شرکت‌کننده آمریکایی که باقی مانده بودند وارد آزمایش شدند و uniQure امیدوار است که آن 5 شرکت‌کننده اروپایی را تا نیمه اول سال 2023 ثبت‌نام کند.

در نهایت، uniQure آنچه را که DSMB برای جراحی‌های باقی‌مانده توصیه می‌کند به اشتراک گذاشت: پس از عمل، شرکت‌کنندگان به مدت 2 هفته با دقت بیشتری تحت نظر خواهند بود، از جمله ویزیت حضوری در روز هفتم پس از عمل. این به پزشکان مطالعه کمک می کند تا تصمیم بگیرند که آیا داروهایی را برای کمک به کنترل هرگونه واکنش ایمنی در هفته های پس از جراحی تجویز کنند یا خیر. این احتمالاً همان چیزی است که باعث عوارض جانبی جدی مانند تورم، گیجی و سردرد شده است.

حرکت رو به جلو و منتظر اخبار بیشتر

پیام کلی برای جامعه هانتینگتون این است که مطالعه یونیکور در مورد AMT-130 طبق برنامه پیش خواهد رفت. این بدان معنی است که یونیکور هنوز در مسیر اعلام آخرین داده¬های مطالعه ایالات متحده در سه ماهه دوم سال 2023 است. با داده های بیشتر، احتمالاً درک بهتری به دست آوریم از اینکه آیا AMT-130 می¬تواند به طور ایمن در یک کارآزمایی بالینی بزرگتر آزمایش شود یا خیر. کارآزمایی¬ای که اثربخشی آن را در کاهش علائم هانتینگتون آزمایش کند.

این رویه¬ی وقفه در مطالعه و از سرگیری آن، اهمیت پایش داده‌های مستقل را نشان می‌دهد که در هر کارآزمایی بالینی گنجانده میشود. در این مورد، مکث به DSMB اجازه داد تا بیشتر بررسی کند و تغییراتی را توصیه کند که شرکت کنندگان را ایمن تر نگه دارد. این برای همه ما که از تحقیقات پزشکی سود می‌بریم، بسیار مهم است، به‌ویژه افراد شجاعی که اولین بار یک درمان تجربی بی¬سابقه را دریافت میکنند.

بیشتر از همه، این خبر امیدی تازه به ارمغان می آورد و نشان می دهد که یک مانع در تحقیقات بالینی همیشه پایان راه نیست!